We find our own way

[Ravief]

"Ik zag hem in het zand en wat dat met je deed," beaamde Anann zachtjes en warmde haar vingers aan haar kopje. Haar gleed omhoog toen een wolk voor de zon gleed, alsof het weer altijd maar moest weerspiegelen wat er in dit huis gebeurd en werd gevoeld. "Toekomstbeelden komen nog maar weinig voor, zelfs voor mij. Ik vond dat Ciar recht had om te weten wat ik had gezien en dat hij niet klaar was om te reizen. Wat hij ermee deed zou zijn keuze zijn." Waarna ze er achteraan mompelde dat het de laatste keer zou zijn dat ze iemand iets zou vertellen over wat ze zag en aanvoelde. Tenslotte had ze ook aangevoeld dat er iets ergs zou gebeuren. Toen had ze gedacht dat het de dood van Nish zou zijn. Nu wist ze dat het zijn besluit was om haar te laten gaan. De toekomst was een lastig iets. Het was zo onduidelijk vaak en wat je ook zei, het kon altijd uitkomen op een andere manier.
"Nee." Ze keek Moyra recht aan. "Ik heb jullie verteld hoe jullie de vloek konden verbreken. Door van elkaar te houden of door genoeg om elkaar te geven om de ander te laten gaan. Misschien dat er met genoeg tijd zoiets tussen jullie zou ontstaan, ik zag heus wel hoe hij naar je keek.. Maar dat Ciar al genoeg om je gaf door je te laten gaan.. Nee, dat zag ik niet. Dat had ik niet kunnen voorspellen." En blijkbaar had er iets niet goed gezeten in de relatie, of was de vloek veel te sterk geweest en de liefde nog pril. Nish was er immers niet heel goed vanaf gekomen in zijn poging om haar te laten gaan.

[varden]

De volgende opmerking die ze wilde maken, slikte Moyra in maar het kostte haar zichtbaar moeite, terwijl haar ogen begonnen te vlammen. "Misschien dat er met genoeg tijd zoiets tussen jullie zou ontstaan..." Er was iets tussen hen ontstaan! Moyra had dat zeker geweten. Ze waren samen geweest! Ze hield van Nish, deed dat nog steeds, maar tegelijk was dat haar afgenomen door Hide's ongeluk. Maar dat was iets dat ze niemand kon verwijten, niet Anann, niet Hide, niet Nish, ook zichzelf niet. Want als zij hier was gebleven was Hide gestorven, en als Nish met haar mee was gegaan had hij dat niet overleefd. Er was geen goede oplossing geweest besefte ze nu ook wel. Moyra nam een slok van de thee, die te heet was en waar ze haar keel aan brandde maar het kon haar weinig schelen. Haar hand ging haar zak in en ze haalde er nog twee van haar schubben uit. Ze had ze vanochtend op de bank gevonden, en ze waren doffer dan de vorige die ze Anann had gegeven. "Ik weet niet of u ze nog wilde, en het is niet genoeg om u te bedanken voor het redden van mijn broers leven. Maar meer heb ik niet." Haar geld was op, en haar studie moest nog beginnen, en hoewel Moyra geen harde woorden uitsprak straalden ze ongeveer van haar af. Het verdriet om Nish verbitterde haar bij vlagen meer dan wat ze ook had meegemaakt hiervoor. Ze stond op en klopte haar kleren af, het had geen nut om hier langer te blijven, ze zou niets horen dat het beter kon maken. Of toch... Terwijl Moyra begon met Anann danken voor de thee stokte ze toen het besef haar ten volste raakte. Anann was een sjamaan, voor haar waren dingen mogelijk die voor anderen ver buiten bereik lagen. "Is er... is er een manier om de pijn weg te nemen?" De pijn die ze nog altijd voelde om Nish? Een pijn die niet leek af te nemen, zelfs niet nu hij levend en wel voor haar neus stond?

[Ravief]

Ze fronste en keek naar de schubben. "Als ik betaling wilde, had ik er wel om gevraagd, Moyra." Ze was geen priesteres waarbij alles tegen een prijs kwam. Ze was de gek van de stad, de wijze oude vrouw, ze had een plek waar men heenging voor rust. Ze had het een en ander aan kennis, maar kon zeker niet met de goden praten. Ze had een beetje magie, maar in welke mate ze dat kon uitoefenen was zelfs voor haarzelf een mysterie.
Anann stond op bij die vraag. "Ja." Natuurlijk was dat er. "Maar dat is niet iets wat je wilt hebben." Ze kwam recht voor Moyra te staan en hoewel ze een stukje kleiner was, leek ze haar onbevreesd aan te kijken. "Pijn van rouwen, gaat weer over. Zeker omdat Ciar nog leeft. Het knagende gevoel wat je pijn weg zou nemen, zal je altijd achtervolgen. Je bent beter dan dat Moyra." En dan had ze nog niet eens uitgelegd wat het met haar zou doen. Anann schudde haar hoofd en mompelde wat over 'tijdverspilling' en 'waarom je pijn zou ruilen voor dát'. "Zoek wat je nodig hebt en ga hem desnoods een tijd uit de weg, maar dit is niet het antwoord."

[varden]

Ze had dat antwoord moeten verwachten natuurlijk. Nish had haar al eens verteld dat Anann's oplossingen altijd met een prijs kwamen, een prijs die je niet altijd bereidt moest zijn om te betalen, en dat de vrouw niet altijd bereidt was om de oplossing te geven vanwege die prijs. Toch maakte het antwoord van de vrouw de Palomer kwaad. Wie was Anann om haar te vertellen was ze wel en niet moest doen? Waren er niet al genoeg mensen in haar leven geweest die dat deden? Kwaad wendde ze haar gezicht af, dankte haar mompelend voor haar tijd en vertrok nog voor ze daar "toestemming" voor had.
De pijn zou die dag in ieder geval niet afnemen terwijl Moyra ongeveer iedereen vermeed die ze kende. Als ze iemand dacht te herkennen op een afstand, sloeg ze een andere route in, met als gevolg dat ze weer grandioos verdwaalde. Ze wist niet hoe, maar uiteindelijk kwam ze bij de klif uit die over zee uitkeek. Moyra's ogen werden groot toen ze dat uitgestrekte water zag, die hoge rotsen, de woeste golven die op de klippen sloegen. Was dit.. was dit waar Catha gesprongen was? De wind rukte aan haar kleren, gooide haar haar in de war, beukte op haar in en Moyra moest een paar keer oppassen haar evenwicht er niet door te verliezen. Diep weggedoken in haar kraag snapte ze bijna wat Catha had bezield om te springen. Dat gevoel van vrijheid, dat je een seconde had tussen sprong en het raken van de grond, dat moest fantastisch voelen... Het was geen vreemde gedachte, ook al beangstigde hij Moyra wel. Sinds Nish' dood merkte ze dat ze wel vaker zulke "donkere dingen" in haar hoofd voelde opkomen, hoewel ze absoluut niet levensmoe was en er geen moment over peinsde om er een einde aan te maken. Maar ze begreep het, die wanhopige zoektocht naar een plek waar de pijn en het verdriet niet meer waren.
En ergens snapte ze misschien een beetje wat Nish had bedoeld toen hij sprak over het vreemde effect wat de wind met hem had. Hier, zo hoog op de kliffen, verstomde het alles wat ze verder kon horen, en dat leek haar gekmakend als dat gebeurde. Het was in de woestijn bijna onmogelijk geweest om te zorgen dat hij haar nog hoorde, in plaats van de stemmen die hem van ver weg tegemoet dreven.

Moyra zuchtte, diep en lang, terwijl ze over het water bleef kijken. Wat zou daarachter zijn? Als ze op kaarten had gekeken had ze er nooit iets gezien. Het zou een uitgestrekte oceaan zijn, die de rest van de wereld rondging tot hij aan de andere kant weer tegen het continent aanbotste waar Vexgarde, Grimmere, en al die andere landen en steden op waren gebouwd. Maar zou er echt niets anders meer zijn? Moyra snapte niet goed waarom ze daar ineens over nadacht. Ze had dat nog nooit eerder gedaan.

[Ravief]

De hele nacht had hij bij de klif gezeten. Geluisterd naar de wind zonder de neiging te hebben gehad om te springen. Uiteindelijk had hij de zon zien opkomen en was hij weer gaan lopen. Op een plateau waar hij talloze avonden en middagen met Catha had gezeten, was hij dan alsnog in slaap gevallen. Het waren maar een paar uurtjes en hij schrok wakker uit een nachtmerrie. Het gevoel dat Moyra vertrok en het leven uit hem kneep en zijn hart uit zijn lijf trok doordat de afstand tussen hen almaar groter werd, liet hem naar adem snakken. Bezweet rolde Nish op zijn rug en hapte wanhopig naar adem terwijl zijn vingers in zijn borst klauwden om de pijn te stoppen. Alsof het bonken van zijn hart verkeerd ging en dat het stomme ding niet wist hoe het wel hoorde zodat hij hem in leven zou houden. Zijn piepende ademhaling klonk moeizaam in zijn eigen oren en het duurde even voordat Nish het kon stoppen. De pijn ebde maar langzaam weg, maar het gevoel bleef hangen. Samen met de beelden. Haar betraande gezicht, haar wanhopige geroep, haar gevloek en getier en haar reikende handen. Misschien was het makkelijker geweest als hij echt dood was gegaan.

Bleek en verdwaasd liep hij door de straten. Hij wist niet of Moyra en Iriza alweer weg waren. Of ze hem überhaupt wel wilde zien. Had hij zich dan alles ingebeeld? Was er niets tussen heb geweest? Of was er zoveel tussen hen geweest dat het niet meer te lijmen was, ook al leefde hij nog? Voor de zoveelste keer vroeg hij zich af of het het wel waard was geweest. Had hij niet beter gewoon met Moyra mee kunnen reizen? Zien hoe het afgelopen was met Hide en dan nog een laatste keer van een zandduin af boarden en een laatste kus delen en dat was het dan. Hij wist niet meer wie hij was. Hij had verwacht dat ze elkaar wel weer zouden vinden, als hij maar eenmaal weer kon reizen. Dit voelde meer alsof hij nog een keer uit elkaar viel en als hij Anann moest geloven was zijn liefde voor haar genoeg geweest om zich bijeen te houden de eerste keer. Maar nu? Als Moyra hem niet wilde, waar was dit dan allemaal goed voor?
Nish vloekte en mepte met zijn hand tegen een huis, al was het maar om even iets anders te voelen. De scherpe pijn en het zeurderige gevoel dat bij zijn knokkels bleef hangen, maakte hem eventjes weer scherp. Misschien moest hij gewoon even zijn gedachten verzetten. Niet denken aan het nu, maar aan wat ze hadden gehad.

Zijn voeten brachten hem naar het track. Hij was er niet vanaf geweest sinds die ene rampzalige keer met Moyra, maar blijkbaar was er toch iets in hem waardoor hij hierheen moest. Of hierheen wilde. Gezien de dag was begonnen, was het rustig hier. De rest was aan het werk of bij gezin. Pas laat in de middag zou de jeugd zich verzamelen voor stunts en plezier en hard naar beneden jagen.
Langzaam begon hij aan de klim, om uit de opslag een karretje te kunnen pakken. Pas boven zag hij het eenzame figuurtje bij de klif. Hij hoefde niet zijn best te doen om te zien dat het Moyra was. Aan zijn gaven was niets veranderd. Vanaf hier kon hij zien dat haar krullen een heel stuk langer waren dan eerst, dat ze andere kleren aan had en dat haar schubben er anders uitzagen. Niet zo gezond en fel als in het begin. Nish stond een hele tijd te aarzelen en liet zijn karretje uiteindelijk liggen in het lange gras en liep langzaam op Moyra af. Niet dat hij wist wat hij tegen haar moest zeggen, maar meer omdat hij haar niet kon negeren en niet alleen kon laten. Bovendien zag ze eruit alsof ze verkleumde. Hij ritste zijn jas los en legde deze om haar schouders en kwam bij haar staan. Gelukkig had hij nog een vest aan. Moest hij wat zeggen? Deze stilte verbreken? Haar de kans geven om haar aan het woord te laten? Misschien was dat wel beter. Dan had hij nog even om te bedenken wat hij haar moest vertellen.

[varden]

Het vreemdste was misschien nog wel dat Moyra niet eens verbaasd opkeek toen ze de jas over haar schouders voelde, of toen Nish naast haar kwam staan. Ergens had ze geweten dat ze vroeg of laat elkaar wel tegen zouden komen, en wat betere plek was er eigenlijk dan hier? Zo ver weg van iedereen, alleen zij twee. Moyra had van dit soort momenten genoten toen ze "vervloekt waren", koesterde die herinneringen nog steeds, en nu verscheurde dit haar. Wist ze niet meer hoe ze ermee om moest gaan. Ze had hem gehaat, was woest op hem geweest, had met hem meegeleefd, had van hem gehouden, en nu wist ze niet meer wat ze voelde als ze naar hem keek. Het was een vreemde gewaarwording.
Lange tijd bleef ze gewoon maar over het water uitkijken, het enige wat ze deed was haar armen in de mouwen van zijn jas steken. Boos of niet, ze stond inderdaad te verkleumen en zijn jas hielp daartegen. "Ik dacht dat je dood was Nish," begon ze uiteindelijk zacht, herhalend wat ze die avond ook al tegen hem had gezegd. "Ik dacht dat ik je nooit meer zou zien en ik wist niet hoe ik daarmee kon leven. En nu... nu sta je ineens voor mijn neus en weet ik niet meer wat ik moet voelen." Nee, Nish had zich niets ingebeeld, er was zeker wel iets tussen hen geweest. Maar die verliefdheid ging slecht samen met de rouw die nog zo ontzettend scherp en pijnlijk door haar heen sneed elke keer als ze maar aan hem dacht.

[Ravief]

Hij nam haar woorden in zich op en keek opzij. Hij kon de rauwe pijn bijna voelen, zo tastbaar was het te zien in haar blik. Hij kon haar niet confronteren met wat ze met hem deed. Na alles, verdiende ze een eigen keuze en daar moest verder niets van afhangen en niets in meewegen behalve wat ze zelf wilde. "Ik weet het." Zijn stem klonk hem vreemd in de oren en Nish wreef over zijn handen en stopte deze uiteindelijk in de zakken van zijn vest. "Het voelt zo vreemd. Ik kan me niet voorstellen hoe het voor jou moet zijn, maar ik wil wel dat je weet dat ik dit nooit heb gewild." Zijn zilveren ogen zochten contact met haar. "Ik dacht dat we samen wat op konden bouwen hier. Dat je misschien iets had gevonden waar je gelukkig kon zijn, ook al was het niet je droom van de universiteit. Dat we beiden konden helen en dat er dan vanzelf wel weer een moment kwam waarop ik kon reizen en we van Ramal een iets betere herinnering konden maken dan die reis." Het deed zo'n pijn om haar zo te zien. Zo verloren. Zo vol duizend emoties dat er helemaal niets meer aan emotie naar buiten kwam. "Ik heb je nooit pijn willen doen." Nish knipperde wanhopig tegen zijn tranen en keek weer naar de zee. "Toen.. toen de brief kwam... Ik weet het niet.. Ik had het je moeten vertellen, we hadden moeten overleggen.. maar het enige wat ik kon bedenken was dat ik je die pijn van een irmán verliezen, wilde besparen. Dat je Hide moest redden en.. en als dat dan de laatste keer zou zijn dat ik je zou zien, dat het maar zo moest zijn." Zijn stem brak en hij had even nodig om zich te herstellen, maar was duidelijk nog emotioneel toen hij vervolgde: "Ik dacht alleen aan dat je hem kon redden en dat ik niet daar wilde sterven.. daardoor heb ik nooit gedacht aan.. Het spijt me zo, Moyra. Het was nooit de bedoeling dat je het jezelf kwalijk zou nemen! Ik wilde.. Ik wil je geen pijn doen en.. het spijt me zo." Het laatste was niet meer dan een schorre fluistering. Kwaad op zichzelf door wat hij haar had aangedaan, kon hij haar niet eens meer aankijken.

[varden]

Zwijgend luisterde Moyra naar hem, terwijl ze alweer de bekende druk op haar keel begon te voelen. De druk die haar elke keer de adem benam, die ervoor zorgde dat ze niet kon spreken, of in ieder geval niet zonder te gaan huilen.
Zijn acties waren zo goed geweest, maar tegelijk zo ondoordacht... "Ik had iets gevonden dat me gelukkig maakte," zei ze fluisterend, de enige manier die ze had om nu iets te zeggen. Even keek ze naar hem. "Ik had jou Nish. Ik had jou, en een plek waar.. waar ik me thuis voelde en.. en..." En dat was haar ontnomen toen hij haar op dat vlot had gezet. Toen hij haar naar Ramal stuurde, een plek waar ze zich nooit welkom had gevoeld, en daarna naar Grimmere waar ze ondanks Iriza's lieve zorgen en aanbod ook niet echt een eigen plekje meer had. De Argos was immers bovenal een café, en Iriza's droom, niet de hare ook al stond haar bed in een apart hokje. Ze beet op haar lip terwijl ze haar blik weer naar de zee wendde, haar groene ogen leken iets grijzer als ze daarnaartoe keek. "Wat.. wat ligt er voorbij dit water?" Haar stem was schor, en de vraag sloeg natuurlijk op niets dat ze moesten bespreken, waar ze het over moesten hebben, maar tegelijk kon Moyra het daar even niet meer over hebben. Niet nu, niet hier, niet tenzij hij graag toekeek terwijl ze helemaal instortte en veranderde in een hoopje scherven dat mogelijk nooit meer te lijmen was. Want zo breekbaar voelde ze zich, zo breekbaar had ze zich de afgelopen maanden gevoeld. Elke keer dat ze had gedacht iemand te zien die op hem leek, en die dan toch niet Nish bleek te zijn, was er een nieuwe barst gekomen en nu had ze het idee dat bij het minste zuchtje wind ze uit elkaar zou vallen. Zou vergaan tot stof.

[Ravief]

Haar antwoord deed misschien nog wel meer pijn. Was dat allemaal weg doordat hij haar naar huis had gestuurd? Had hij kapotgemaakt wat nog maar net was begonnen? Ze hadden samen geslapen en een fantastische dag gehad en dat was het dan? Was er niets meer te lijmen en te helen?
"Ik had met je mee moeten gaan." Nish slikte moeizaam. Waar hij gisteren nog het gevoel had gehad dat hij weer kon ademen door Moyra te zien, kwam de druk nu met heel wat extra gewicht terug. Het benauwde hem en het liefst van al zou hij door zijn benen zakken en er aan toe geven. "Ik had me niet gek moeten laten maken door Anann, maar met je mee moeten gaan." Dan hadden ze misschien nog wat. Dan kon hij nog een hand naar haar uitstrekken en haar aanraken zonder dat ze bij hem weg stapte. Dan konden ze die vastgeroeste idioten laten zien dat liefde rassen overschreed. Dan had hij erbij kunnen zijn om Hide wat verhalen te vertellen en Carwyn af te leiden. Dan had hij Moyra vast kunnen houden en haar toe kunnen fluisteren dat ze niet alleen was en dat het goed zou komen. "Na Catha's dood, was het bouwen en uitvinden het enige wat me nog op de been hield.. Tot.. totdat jij zo in mijn leven werd geduwd. Mijn ouders hadden het nooit mogen doen, maar.." er verscheen een glimlachje terwijl hij naar haar keek. "Je was alles wat ik nodig had. Je bent niet de enige die geluk vond."

Nish deed geen poging om haar aan te raken. Na gisteren wilde hij die afwijzing niet weer meemaken en hij zuchtte, alsof hij eindelijk bij kon komen van wat dan ook. Hij voelde zich een klein beetje lichter.
Haar vraag gaf duidelijk aan dat ze het er verder niet over wilde hebben. Niet nu. "Moyra.. Ik kan niet terugnemen wat er is gebeurd. Waar ik alleen maar aan genezen dacht, zodat ik je weer kon zien, was het voor jou het omgekeerde. Ik snap dat je tijd nodig hebt om te verwerken dat ik nog leef en dat je je pijn een plek moet geven. Ik zal je die tijd en ruimte geven, zoveel je wilt. Maar laat het me alsjeblieft weten als je wilt praten. Als je nachtmerries wilt uitwisselen, of herinneringen, of dat je klaar bent om me achter je te laten of om weer toe te laten. Wat je ook maar wilt." Nu pas stapte hij naar haar toe en langzaam ging zijn hand naar haar gezicht. Uiterst zacht gleden zijn vingers over haar wang en even over haar lippen. "Ik hoorde dat van Anná dat je een beurs hebt gekregen op de GU. Ik ben zo trots, lieverd. Ik wist wel dat het je zou lukken." Nish beet op zijn lip en glimlachte naar haar met tranen in zijn ogen. Dit voelde weer als een afscheid, maar moest hij dan? Nu was het aan haar. Aan haar om te zeggen wat ze wilde. Aan haar om hem op te zoeken of met rust te laten. Zijn hart bonkte wild en meer dan ooit wilde hij zeggen dat hij van haar hield.

[varden]

Zou ze hem ooit kunnen vertellen hoe goed het voelde toen hij zei dat hij trots op haar was? Dat hij waarschijnlijk de enige persoon was van wie ze die woorden wilde horen? Moyra slikte krampachtig om haar tranen in te houden, beet op haar lip om zichzelf een beetje tot de orde te roepen. "Dank je," zei ze zacht, schor. Want ze moest toegeven dat ze de universiteit moeiteloos op zou geven als dat betekende dat ze hier dat baantje bij die school weer zou kunnen krijgen, als dat zou betekenen dat de afgelopen maanden nooit gebeurd waren. Maar dat kon waarschijnlijk niet... Moyra keek even naar haar voeten. Wat moest ze zeggen? Wat moest ze doen? Ze wist het niet. Aan de ene kant wilde ze ruimte om te rouwen, te verwerken, maar aan de andere kant wist ze niet of dat juist beter ging als ze hem weer niet zag. "Ik eh... Iriza zal weer terug moeten, voor de Argos maar..." Maar.. wat? Wat was haar plan? Ging ze mee? Ze moest eigenlijk wel, moest weer aan het werk, had ook nog deadlines voor de voorbereidende vakken. Maar dan nog... Ze wist ook dat ze hier nog niet zomaar overheen kon stappen, wist dat ze ook niet kon wegrennen. Ze zou het nog minder trekken als ze Nish nu niet meer zou zien, wetende dat hij leefde. "Maar als je het goed vindt zou ik graag komend weekend weer langskomen?" Goed, treintickets waren niet bepaald goedkoop. Maar dan zou ze een paar dagen hebben om alles op een rijtje te zetten, zodat ze bij terugkomst de dingen mogelijk net iets makkelijker onder ogen kon zien, makkelijker kon plaatsen, misschien makkelijker met hem praten. Want dit stijve wat er nu tussen hen hing, dat ze elkaar niet aanraakten, zelfs nauwelijks aankeken, dat deed hen beiden geen goed.